Vrachtverkeer op ongebruikt spoor

Zevenaar bij het begin van de Betuwelijn richting Rotterdam. In de verte links is het begin van de ‘Betuwelijn’ en rechts ga je richting Arnhem. Er gebeurt hier niets. Per uur rijdt er een ICE, in de nachtelijke uren een nachttrein en verder nog een enkele goederentrein over bestaand spoor en de Betuwelijn. Je kan er maar zo een kwartier staan en er gebeurt niets. Iets verder naar het noorden ligt de A12 waar zowel personen - als vrachtverkeer dag- en nacht zorgt voor grote drukte. Raar eigenlijk, volgens mij doen we hier iets echt fout. Alsof de wereld ophoudt bij de grens, waarom geen intensief personenvervoer over het spoor tussen Arnhem en Oberhausen? In 2017 gaat het weer komen schijnt het. Voor menig plaatsje zoals bijvoorbeeld Elten zal het dan te laat zijn, die zijn dan leeggelopen en verloederd. En dat terwijl je er toch prachtig kunt wonen en recreëren als je bijvoorbeeld in Arnhem, Emmerich of Oberhausen werkt.

Maar nog belangrijker is dat we leren 'omdenken'. Niet denken in termen van meer en meer weginfrastructuur maar zoeken naar zinvol gebruik van andere infrastructuur die verlangend uitziet naar een nuttige functie. In mijn vorige column schreef ik er al over, we faciliteren de verkeerde dingen. Waarom zouden we nog een A15 doortrekken, terwijl we een zwaar onderbenut goederenspoor ter beschikking hebben. Terwijl het vrachtverkeer op de weg vast loopt in de files naar en van de randstad. Sneller doorvoeren door aanleg van de A15 hier kost in dit geval de Liemers en de Betuwe ruimtelijke kwaliteit zonder dat er ook maar iets anders dan overlast voor terug komt.

Die landsgrens is toch een raar verschijnsel als je bedenkt dat we toch één willen zijn met onze buren. Het is ook een kans om samen met de oosterburen van deze zone een prachtige en unieke ’Hub’ te maken. Een plek waar lange afstand- verkeer uit het verstedelijkte Nederland kan wisselen van transport modaliteit en omgekeerd. Het vraagt om ‘omdenken’ en het loslaten van bestaande kaders, het biedt kansen, levert werkgelegenheid en bespaart. Zet de vrachtwagen op het spoor en leg niet nog eens extra weginfrastructuur aan.

Maak zo een systeem dat zorgt voor doorstroming, betere verdeling van de wegcapaciteit en meer veiligheid en rusttijd voor chauffeurs. En hoe dat moet met een vrachtwagen van en op een trein dat kunnen we leren van de Zwitsers die niets anders doen of van de shuttles in de kanaaltunnel. Vrachtverkeer naar Antwerpen en Rotterdam op de trein en omgekeerd even als het transitverkeer naar Zuid-Duitsland, daar zou het naar toe moeten.Het heeft bovenal te maken met hoe we het organiseren en waar we de baten en lasten leggen. Waarom moet Oost-Nederland leeglopen ten bate van een zichzelf verstikkende Randstad? Benut vooral dat wat er nu nietszeggend en niet exploitabel ligt en voorzie dat van levendigheid en dynamiek. Verstik niet onnodig onze mooie landsdeel met onnozele weginfrastructuur.