Vorige week waren er in Arnhem, naast een groot aantal
andere activiteiten, twee congressen in het kader van de Dutch Green Building Week. Het thema van deze week was “Green Means Business” en dat was plaatselijk ingevuld met het dagprogramma “Lokale duurzame energie en duurzame gebiedsontwikkeling. Gastvrouw voor de hele dag was oud-minister Liesbeth Spies. In deze blog wil ik verslag doen van het (deel-)congres met de titel “Nieuwe Tijden, Nieuwe Rollen”. Daarbij ging het uiteraard over alle veranderingen die van invloed zijn op gebiedsontwikkeling, waarbij steeds meer wordt ingezet op duurzaamheid. Onderdeel daarvan is de rol van energie en dat is natuurlijk niet verwonderlijk als een congres is georganiseerd door netbeheerder Liander, overigens in samenwerking met de gemeenten Arnhem en Nijmegen. Hieronder in vogelvlucht een verslag van het congres en een antwoord op de vraag welke rol energie kan spelen binnen duurzame gebiedsontwikkeling. 
De eerste spreker op het congres was Managing Director Peter Rathje van ProjectZero dat in de Deense plaats Sonderborg wordt uitgerold. De doelstelling is om in 2029 geheel CO2-neutraal te zijn. Dat klinkt heel ambitieus, maar ze zijn al heel goed op weg en lopen ver voor op de milieudoelstellingen voor heel Denemarken (16,2% reductie in de periode 2007-2011). Hét geheim van dit succes is dat werkelijk iédereen stakeholder is bij dit project. Naast energiemaatschappijen en de plaatselijke overheid kunnen families meedoen door ambassadeur te worden van het project. Daarnaast leren 15.000 schoolkinderen over energiebesparing in hun lesprogramma. Naast een enorme energiebesparing heeft het project al meer dan 800 groene banen opgeleverd. Een win-winsituatie waarvan Peter zegt dan we het project gewoon door middel van “knippen en plakken” kunnen overnemen.
De Nijmeegse milieuwethouder Jan van de Meer kwam tijd tekort om te vertellen welke groene initiatieven er binnen zijn gemeente spelen. Hij erkende de nieuwe rol van de gemeente bij gebiedsontwikkeling en stuurt daarbij op organisch en vraaggericht ontwikkelen. Daarnaast spelen klimaatvraagstukken en -adaptatie een belangrijke rol. In Nijmegen wordt dat steeds duidelijker zichtbaar door het project “Nijmegen omarmt de Waal” in het kader van Ruimte voor de Rivier.Op het gebied van warmte-, zonne- en windenergie wordt in Nijmegen alles uit de kast getrokken. De nieuwe rol van de gemeente ziet Van der Meer als kader stelend, faciliterend, en aanjagend. Burgers krijgen daarbij de ruimte om te bepalen hoe hun wijk eruit komt te zien. Op het gebied van CO2-reductie kan Nijmegen profiteren van het recente Energieakkoord waarin is vastgelegd dat de Nijmeegse kolencentrale van Electrabel zal gaan sluiten. Daarnaast zijn er nog heel veel andere initiatieven in Nijmegen, zoals “Ik bouw betaalbaar Nijmegen” en “Power2Nijmegen”, waarmee de stad in 2045 energieneutraal wil zijn. Ik wil niet onvermeld laten dat de gemeente Arnhem op het gebied van energie ook ambitieuze plannen heeft. Zie hiervoor het programma Energie Made in [Arnhem].
Na de Groningse Gedeputeerde William Moorlag, die de stelling poneerde dat de energietransitie de grootste ruimtelijke opgave is waar we nu voor staan, was het de beurt aan Prof. Dr. Ir. Andy van den Dobbelsteen van de TUDelft. Hij vertegenwoordigt een nieuwe generatie van wetenschappers en lijkt op een entertainer, maar dan wel één met verstand van zijn vak en serieuze boodschappen. De hoeveelheid grijze haren in de zaal was voor hem een tegenvaller. De energietransitie is namelijk een traject dat nog vele jaren in beslag zal gaan nemen. Als je wilt transformeren moet volgens Van den Dobbelsteen de eigen energiehuishouding centraal staan. “Ken je eigen huishoudboekje”, hield hij de congresgangers voor. Hij pleitte voor veerkrachtige steden, omdat 50% van de wereldbevolking in een stad woont en steden verantwoordelijk zijn voor 75% van het energieverbruik. Het streven naar zelfvoorzienendheid is erg belangrijk.
Hij zag op het gebied van de energietransitie vele nieuwe rollen, zoals die van energieaccountant en - ontwikkelaar, de overheid als ruimtelijk regisseur, stedelijk klimaatontwerper, herontwikkelaar en-architect. Als we niets doen zitten we in 2025 met een oncontroleerbare opwarming van de aarde. Ieder individu zou volgens hem duurzaam moeten worden om het tij te keren. Een uiterst serieuze boodschap, maar wel op onderhoudende wijze gebracht.
Tenslotte was er nog een paneldiscussie waaraan Peter Molengraaf (CEO Alliander), Annemieke Traag (Gedeputeerde Gelderland) en Margreet van Gastel (Wethouder Arnhem deelnamen. Enkele conclusies waren dat er nog veel valt te besparen, maar als je eenmaal bent begonnen, dan stopt het ook niet meer. Oplossingen kunnen we vinden door slimme combi’s te maken. Het bedrijfsleven wil graag Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) en haar imago oppoetsen. Daarnaast is dan een bewustwording en gedragsverandering van burgers noodzakelijk. Wat dat betreft klopt de titel van de Dutch Green Building Week “Green Means Business” helemaal. Groen betekent zowel dat er werk aan de winkel is om de boodschap uit te dragen, maar ook dat het werk zal gaan opleveren. En, hebt u een goed zicht op uw energieverbruik…