Onder de bovenstaande titel heeft het Trendbureau Overijssel in samenwerking met Ruimtevolk onlangs een rapport gepubliceerd. Het is, zoals de ondertitel al zegt, een verkenning van relevante trends en mogelijke toekomstscenario’s. Het rapport is geografisch beperkt tot de provincie Overijssel, maar de conclusies die worden getrokken zijn wellicht richtinggevend voor andere regio’s in Nederland. Hieronder een kleine verkenning van het rapport.
In het rapport "Toekomstverkenning Binnensteden Overijssel" worden vijf trends onderscheiden die ook voorzien zijn van de bijbehorende oorzaken, namelijk:
De winkelfunctie onder druk (schaalvergroting, -verkleining, perifere locaties, e-commerce en vergrijzing);
Anders werken, de kansen voor de binnenstad (andere economische accenten, het nieuwe werken, meer zzp’ers, flexwerkplekken, kantorenleegstand);
Informatisering van de stad (meer internetgebruik, dataverzameling, nieuwe samenwerkingsvormen, voorzieningen voor draadloos internet);
Demografische veranderingen (krimp en gezinsverdunning, vergrijzing, urbanisatie);
Nieuwe werkwijzen, nieuwe spelers (crowdfunding, collaborative consumption, lokale munt, coöperaties, sociale ondernemingen, creatieve ondernemers).
Het tweede deel van het rapport beschrijft vervolgens vier mogelijke toekomstscenario’s . Het zijn geen voorspellingen, maar voorstellingen van hoe de wereld er over 10 tot 15 jaar eruit zou kunnen zien.
Scenario 1: Stedencompetitie
Dit scenario geldt voor de vier grote steden Enschede, Hengelo, Deventer en Zwolle. Daar zijn de gemeente, grote bedrijven en kennisinstituten de belangrijkste spelers. Andere steden in de nabijheid kunnen hiervan meeprofiteren. De binnenstad fungeert als het visitekaartje.
Scenario 2: Zelforganiserende stad
Inwoners en lokale ondernemingen drijven de stad, met oog voor minderbedeelden en het milieu. Hier zal sprake zijn van een doorontwikkeling van het bestaande.
Scenario 3: Stad als speelveld
Kleine zelfstandige ondernemers en bedrijven zijn de motor van de stad, in plaats van grote instituties en bedrijven. De binnenstad behoudt een dominante positie
Scenario 4: Ontspannen stad
Bij het wegtrekken van jonge, hoogopgeleide inwoners blijven andere doelgroepen achter. Dat zal ook de economische activiteit van de binnenstad beïnvloeden. Historische binnensteden zijn hierbij in het voordeel.
Het voorgaande is slechts een opsomming van de globale inhoud van het rapport. Het hele rapport is hier te lezen.
Toekomstmuziek?
In het hierboven aangehaalde rapport wordt gesignaleerd hoe de binnensteden in Overijssel ervoor staan, welke bedreigingen er zijn en welke kansen voor de toekomst. In heel Oost-Nederland, dus niet alleen in Overijssel, maken ondernemers zich druk over de toekomst van de binnensteden. Met name de groei van bestedingen via "internetwinkelen" baart de winkeliers zorgen. Soms wordt daar een rechtstreekse strijd mee aangegaan. Daarvoor verwijs ik graag naar het concept “Het Nieuwe Winkelen” van de ondernemers van de Binnenstad Arnhem, die deze maand ook gezamenlijk een ‘online warenhuis’ zullen openen. Wat ooit toekomstmuziek leek, hoor ik om de hoek al aankomen…
