Ruïne pornografie in Oost NL

In onbruik geraakt of overbodig geworden vanwege vrede. Dat waren de 53 militaire oefenterreinen die ik ooit, samen met A, A, J en J en anderen, mocht verkopen. Vele van die oefenterreinen lagen in Oost NL. Tja, als je de vijand uit het Oosten verwacht.

De terreinen werden aangekocht van Defensie voor 10 miljoen, moesten worden opgeknapt en met een overwegend groene bestemming worden doorverkocht. Wat een bijzondere portefeuille met grondposities was dit! Ik had altijd al de veronderstelling dat groen gebaat was bij sterke andere functies. Of dat nu de stad was, nabij een vliegveld, of zoals hier, een militair oefenterrein.

Gek is dat! Juist waar je denkt, oeii, oeei, slik, verdraagt groen zich wel met de stad, de landingsbaan of de tanks, blijkt dat natuur zich uitstekend handhaaft. Uit onderzoek bleek dat vogels rondom Schiphol hun broedgedrag aanpasten op de intercontinentale vlucht KL 445 naar New York. In de stad manifesteert zich volgens ecologische collega's veel natuurlijke rijkdom. De ecologische kwaliteit  op die voormalige oefenterreinen was ondanks af en aan rijdende tanks, uitstekend.

Dat roept de vraag op of natuur, lees groen, juist niet gebaat is bij krachtige andere functies. Functies waarvan een zekere bescherming uitgaat. U moest eens weten hoe het groen rondom luchthavens wordt beschermd door de Luchtvaart Wet.  Heel specifieke, 100% sectoraal ingegeven wetgeving die rondom luchthavens verschrikkelijk veel onmogelijk maakt met overwegingen die niets, maar dan ook helemaal niets met ecologie of natuurwaarden te maken hebben. Maar waarvan voor diezelfde ecologie wel een pantserharde bescherming uitgaat! Je zou bijna voor meer luchthavens pleiten om op deze wijze groen goed te kunnen verdedigen.  

We verkochten ze vrij vlot, die oefenterreinen. Dat was  best wel een kunststukje in de tijd na de crisis van 2008 toen grond eerder als last dan als lust werd gezien. Apeldoorn, Veldhuizen, Kamp Koningsweg Noord bij Arnhem, enkele van die kroonjuwelen die lang in de etalage stonden maar uiteindelijk met meer of minder gewijzigd programma door ons van de hand werden gedaan. We becijferden enkele jaren geleden dat deze verkoop operatie 2.000 hectare nieuwe toegankelijke natuur heeft opgeleverd. Voor de financiering daarvan was 100 hectare 'rood' nodig. 'Rood 'financiert' groen', zeg maar stedelijke functies maken groen respectievelijk open landschap mogelijk,in de verhouding 1:20.

Even een sommetje; voor het huidige landoppervlak van de provincie Overijssel, zeg maar een slordige 335.000 hectare zou je zo'n 16.750 hectare aan 'rode'  functies nodig hebben voor de fnanciering van het groen. Voor het iets grotere Gelderland, 497.500 hectare, zou dat 24.875 hectare zijn. Kortom, voor een totale oppervlakte groen met de omvang van Overijssel heb je aan rood programma een stad met een oppervlakte  als Deventer nodig plus nog iets meer. Voor Gelderland volstaat de oppervlakte van de gemeente Ede ruimschoots voor het rode programma. Als je in de dichtheid van Arnhem zou bouwen in Ede, kun je grofweg een kwart van de provinciale bevolking op Edese gronden kwijt. Met bijvoorbeeld de bevolkingsdichtheid van Amsterdam op Edes grondgebied  zou je al driekwart van de provinciale bevolking een plek kunnen bieden.

Tjonge, dat zijn toch eye openers. Mochten wij in staat zijn de bevolking van Overijssel en Gelderland bijeen te krijgen in Deventer en Ede, houden we gelijkertijd provinciale natuur ter grootte van de beide provincies in stand. Of, anders, we houden provinciaal grondgebied vrij van menselijke occupatie. Nou ja, dagdromen kan geen kwaad. Mochten wij daar echter niet in slagen, dan zijn er wel enkele andere interessante overpeinzingen.

Eigenlijk, denk ik nu achteraf, hebben wij door die verkoop deze oefenterreinen (inclusief groen en niet te versmaden cultuurhistorie) de pretentieuze belofte van behoud gegeven. We hadden niet het lef af te wachten wat er uit zichzelf zou gebeuren. Was ook een optie geweest. Ik moet zeggen, ik ben de laatste tijd getroffen door de verhalen van Bradley Garrett. Een urban explorer die plekken bezoekt die geheimzinnig en verlaten zijn. Maar vervolgens niet de aandrang heeft deze plekken te willen bewaren of te behouden. Er geen esthetisch concept bij of voor bedenkt. Gewoon accepteert dat verval optreedt en juist geen vingeradrukken op de locatie wil achterlaten.

Dan hadden die oefenterreinen, ook die in Oost NL, er nu  vervallen en verlaten bijgelegen. De bunkers, eetzalen, bijgebouwen, werkplaatsen, slaapzalen waren verworden tot ruïnes en zouden nu een obscuur bestaan leiden op het randje van de afgrond. Ooit schreef ik voor de GSRO dat ik voor meer paleizen in Oost NL ben. Ik besef me nu dat meer ruïnes, minder esthetiek, lelijk verval mij ook zeer aanspreken. Minder orde en meer ordeloosheid met een ongewisse uitkomst in Oost NL. Meer ruïnes en maar geen paleizen in dit landsdeel. En, oh ja, lees Bradley Garett of blader door zijn boek Explore Everything, Place-Hacking the City of het beeldenboek Subterranean London.

https://www.youtube.com/watch?v=qwEgaAz6uFQ  Sounds of demolition